Miastu przypisywana jest rola krajowego ośrodka rozwoju o znaczeniu polifunkcyjnym dla znacznego obszaru.

Ełk Jest znaczącym ośrodkiem przemysłu elektrotechnicznego, motoryzacyjnego i spożywczego. Jest ośrodkiem edukacyjnym (siedem szkół średnich, siedziba Wyższego Seminarium Duchownego, liczne pomaturalne szkoły państwowe i prywatne, filie szkół wyższych). Ełk jest ważnym węzłem komunikacyjnym: drogowym i kolejowym. 
 
W miejsce zlikwidowanych zakładów państwowych powstały prężne firmy prywatne. Daleko posunięte są przekształcenia własności komunalnej. 
 
Preferowanymi kierunkami rozwoju miasta są:

• rozwój przemysłu. Od 1 września 1996r. na terenie miasta zlokalizowana jest część Specjalnej Strefy Ekonomicznej;
• rozwój przemysłu i uporządkowanie rynku rolno-spożywczego (utworzono Mazurski Rynek Hurtowy);
• rozwój usług turystycznych.

Ełk zainicjował tworzenie Porozumienia Gmin na rzecz Rozwoju Pojezierza Ełckiego rozbudowa infrastruktury turystycznej. Ełk przylega bezpośrednio do brzegów jeziora o tej samej nazwie. Ten najbardziej atrakcyjny turystycznie teren nie był zupełnie wykorzystany. W 1996 roku, na miejscu bindugi, uruchomiono nową plażę miejską, pole namiotowe i karawaningowe. Plaża stała się miejscem organizacji wielu atrakcyjnych imprez sportowych, rekreacyjnych i koncertów. Wśród nich są: rozgrywki w piłkę siatkową plażową w ramach mistrzostw Polski, wyścigi zadziwiających wehikułów wodno-lądowych. 
 
Na organizowanych imprezach potrafi przebywać jednocześnie do kilkunastu tysięcy osób.
 
Wspólnie z Centralną Dyrekcją Okręgową Kolei Państwowych organizowane są inicjatywy promocyjne Ełckiej Wąskotorówki.